Hoe wordt het overheidsgeld beheerd en waar bevindt die grote schatkist zich?
Met Prinsjesdag voor de deur zijn de budgetten verdeeld, zijn er afspraken gemaakt, en worden extraatjes uitgedeeld. Maar hoe gaat het geldverkeer bij de overheid in zijn werk? Heeft de staat een soort huishoudboekje?
Wie beheert het geld van de overheid?
De overheid bankiert bij de ING. Toch gaat dit artikel niet over de recente controverse rondom deze bank. De vraag die meer centraal staat is: wie beheert het geldverkeer van de overheid?
Binnen het ministerie in Den Haag zijn er 55 medewerkers die zorgdragen voor de financiële stromen van de overheid. Dit gebeurt grotendeels digitaal, op het moment dat het echt nodig is. Deze groep, die deel uitmaakt van het Agentschap van de Generale Thesaurie, houdt zich bezig met de schatkistbankieren, waarbij veel instellingen met publiek geld hun financiën regelen via de centrale rekening van het ministerie van financiën, gehost door De Nederlandsche Bank.
Verschillende organisaties, zoals het UWV of het KNMI, zijn hieraan verbonden. Iedere dag worden er talloze betalingen tussen deze rekeningen en de centrale schatkist uitgevoerd. De grootste inkomstenbronnen zijn afkomstig van de Belastingdienst en grote uitgaven zijn vaak sociale uitkeringen.
Balans en budgetten
De balans op deze rekening moet aan het eind van de dag tussen de 0 en 200 miljoen euro liggen, conform Europese regelgeving. Wanneer er meer geld is dan nodig, wordt dit geïnvesteerd. Is er een tekort, dan leent de overheid geld op de financiële markten.
De overheid werkt met vaste budgetten, ongeacht de economische omstandigheden. Meevallers in de uitgaven kunnen niet zomaar voor andere doeleinden worden gebruikt; deze moeten eerst terug naar de minister van financiën. Aan de inkomstenzijde worden tegenvallers wel gecompenseerd, zoals bijvoorbeeld bij de afschaffing van de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders.
Het merendeel van de betalingen van burgers en bedrijven komt binnen op een specifieke rekening van de Belastingdienst. Dagelijks wordt hier een bedrag tussen de 100 miljoen en enkele miljarden euro gestort. Aan het einde van de werkdag wordt dit bedrag overgemaakt naar de centrale schatkistrekening van de overheid.