Dokter Co houdt twee keer per week spreekuur voor dak­lozen, illegalen en onverzekerden. Daarnaast zet Van Melle zich in voor de asielzoekers van WeAreHere en is hij onderdeel van het ‘Goedemorgen-team’ dat elke dag om negen uur klaarstaat bij daklozenopvangcentra in Amsterdam.

Eind jaren tachtig sloot Van Melle zich als vrijwilliger aan bij de Witte Jas, een groep artsen die kosteloos hulp bood aan mensen zonder verzekering of verblijfsvergunning. Later begon hij een eigen spreekuur voor Turkse gastarbeiders in Amsterdam-Noord. In 2012 startte hij samen met andere supporters de WeAreHere groep. Samen steunen ze de strijd van tweehonderd actievoerende asielzoekers die al drie jaar in gekraakte panden in Amsterdam verblijven.

Kosteloos hulp
Daarnaast houdt Dokter Co spreekuur voor zieke illegalen en onverzekerden die moeilijk in de gewone gezondheidszorg terechtkunnen. Zo wordt het spreekuur bijvoorbeeld bezocht door mensen die vanwege hun illegaliteit niet naar een reguliere huisarts of het ziekenhuis toe durven. Volgens Van Melle bezoeken mensen zijn spreekuur omdat ze denken dat ze moeten betalen bij andere zorginstellingen, wat niet altijd het geval is. In Amsterdam zijn bijvoorbeeld twee ziekenhuizen die speciaal gecontracteerd zijn voor mensen die niet verzekerd zijn.

“Onverzekerden zijn bang dat ze moeten betalen voor zorg. Deze onzekerheid zien ze als een drempel om te vragen om hulp.”

Het spreekuur van Dokter Co biedt een veilige oplossing, onverzekerde patiënten worden kosteloos geholpen of doorverwezen naar een EHBO, polikliniek of ziekenhuis waar ze gratis hulp kunnen ontvangen.

Dokter Co: meer dan alleen dokter
Van Melle is betrokken bij zijn patiënten, hij gaat zelfs met ze mee wanneer ze naar het ziekenhuis moeten. “Ik heb mijn handen er vol aan; ze willen altijd dat je meegaat. Vaak is het ook nodig, vooral als ze naar het ziekenhuis moeten. Ik ga dan mee en praat met de financiële administrator.” Van Melle ziet ook nadelen aan zijn eigen werkwijze. “Op deze manier worden ze verwend; ik ben bijna tachtig en als ik er straks niet meer ben, dan moeten ze het zelf doen. Asielzoekers moeten leren hoe het in Nederland is. Somaliërs begrijpen bijvoorbeeld de omweg van de huisarts niet. Zij bellen meteen een ambulance als iemand griep heeft.”

Co van Melle is basisarts en heeft geen officiële huisartstitel. Dit brengt volgens hem enkele beperkingen met zich mee; ziekenhuizen kennen je niet want je staat niet in het systeem. Wel kan hij mensen verwijzen naar een polikliniek. Ook dit kan leiden tot problemen: “Een dakloze kan niet terug gebeld worden of zijn of haar post ontvangen. Dus daarom ontvang ik hun post en die geef ik dan weer door als ze op het spreekuur komen.”

Bed, bad en brood
Uitgeprocedeerde asielzoekers kunnen terecht in de twee bed-, bad- en broodvoorzieningen in Amsterdam. Deze opvangcentra zijn slechts open van 17 uur ‘s middags tot 9 uur s’ochtends. Volgens Van Melle zijn er weinig plekken in Amsterdam waar uitgeprocedeerde asielzoekers hun dag kunnen besteden.

“De gemeente zegt: dit is de humanitaire ondergrens, we bieden ze toch een slaapplaats aan, wat wil je nou nog meer. Maar als je er dan met je neus bovenop gaat zitten, blijkt het helemaal nog niet zo makkelijk te zijn voor daklozen een hele dag in te vullen.”

Daarom staat het Goedemorgen-team elke dag om negen uur bij de BBB. “We zeggen dan: ‘Goedemorgen!’. Vervolgens vragen we hoe gaat het, en hoe iemands dag eruit gaat zien. Veel mensen vinden dit een lastige vraag.” Van Melle helpt ze bij het indelen van hun dagbesteding. Doordeweeks zijn veel BBB’ers te vinden in het Wereldhuis, helaas is deze plek in het weekend gesloten. “Daarom heb ik afgelopen zondag nog een asielzoeker meegevraagd naar de kerk, hij was moslim maar hij vond het alsnog fijn met mij mee te gaan.”

Eén ding is duidelijk: straatdokter Co is een echte Amsterdamse Stadmaker. Van Melle is bijna tachtig, en nog volop actief. “Ik krijg energie van de projecten die ik doe. Ik geef niet alleen, ik krijg ook terug. Als ik de WeAreHere groep bezoek, wordt me altijd thee, koffie, of zelfs een bord rijst met kip aangeboden. Ze zijn heel hartelijk en proberen je altijd een hart onder de riem te steken. Dus het werkt van twee kanten.”