Lian Priemus ontmoette afgelopen zomer een groep vluchtelingen in de crisisnoodopvang in een sporthal in Amsterdam en bleef contact met hen houden. Via de Havenstraat kwamen de vluchtelingen terecht in Heumensoord in Nijmegen. Lian zag de slechte omstandigheden daar en het gebrek aan privacy en nodigde in de weekenden vluchtelingen uit om bij haar thuis te komen logeren, om een beetje bij te komen. Er waren meer Amsterdammers die nog steeds contact met deze groep hadden en samen kwamen ze op een idee: “Als we een pand vinden, dan zouden we dit de hele week kunnen doen; we zouden ze een paar maanden te logeren kunnen uitnodigen!” In samenwerking met Gastvrij Oost en Stadsdeel Oost in Amsterdam zette ze HOOST op; een onderkomen voor dertig vluchtelingen.

Wantrouwen zorgt voor weerstand

Een drijfveer van Lian om HOOST op te zetten is het idee dat de weerstand tegen vluchtelingen volgens haar niet direct met de vluchtelingen te maken heeft, maar met wantrouwen dat bewoners hebben ten aanzien van bestuurders. Het is vaak het zoveelste voorbeeld van besluiten die ongeacht de tegengeluiden toch worden genomen, en een gevoel van machteloosheid geeft.

Lian probeert met HOOST een ander voorbeeld te geven. “Als ik weet dat er 500 mensen worden opgevangen en ik zie ze alleen maar buiten staan roken, dan zie zelfs ik ze niet meer als mensen maar als een groep vluchtelingen,” zegt Lian. Kleinschaligheid maakt het makkelijker om contact te maken. Daarbij maakt het een verschil dat het niet een instantie is die vluchtelingen opvangt, maar iemand uit de buurt.

“We staan op gelijke voet en dat helpt om uit te leggen waarom we denken dat dit nodig is. Het leidt minder tot polarisatie.”

Kleinschaligheid leidt tot draagvlak

Door de kleinschaligheid en toegankelijkheid van het project, kunnen buurtbewoners daadwerkelijk iets betekenen en kan er draagvlak gecreëerd worden. Zo komen de buurtbewoners regelmatig spullen brengen en helpen mee klussen in het pand. “Als ze samen met een buurtbewoner gordijnen aan het ophangen zijn wordt er tussen de regels door flink ingeburgerd.” Er heeft zich zelfs een buurman uit Eritrea gemeld die nu als een conciërge het huis bemant. “Iemand die jaren geleden naar Nederland is gekomen met eenzelfde vluchtverhaal en de jongens daardoor echt begrijpt.” Lian vertelt dat – ook al is het met vallen en opstaan – het over het algemeen heel goed gaat en dat ze blij is met de vrolijke sfeer in huis, zeker als de kinderen er zijn.

Meer zeggenschap en toekomstperspectief

Niet alleen de buurtbewoners hebben een gevoel van regie, ook de bewoners hebben door dit project weer zeggenschap over hun eigen leven. Ze hebben moeilijke tijden doorgemaakt de laatste maanden en in dit nieuwe huis kunnen ze weer denken aan een toekomst. Lian vertelt hoe bijzonder het is om te zien dat al deze verschillende mensen met verschillende achtergronden en geloven voor elkaar zorgen.

“HOOST is bedoeld als tussenoplossing, maar het is ook fijn om eerst nog als groep bij elkaar te wonen, voordat je een eigen huis krijgt en daar ineens in je eentje woont.”

Lian wil laten zien dat een kleinschalige opvang niet duur of ingewikkeld hoeft te zijn. Ze wordt geregeld gebeld door andere steden, zowel door vrijwilligers als bestuurders, die dit ook willen.

“Ik hoop dat we uiteindelijk kunnen zeggen: kijk, dit is hoe wij het hebben gedaan, en het werkt. Doe er je voordeel mee. Als je een pand hebt en een groep mensen, is het echt niet moeilijk. Hopelijk komt het COA snel van zijn koudwatervrees af en kunnen ze dit soort projecten ondersteunen.”