Het huidige middelbare schoolsysteem wordt al langer bekritiseerd, zowel door particulieren als door de overheid. De relevantie van sommige vakken binnen het vaste curriculum, zoals Frans en Duits, wordt al enige tijd betwist. Is Nederland toe aan een algehele onderwijsomvorming? De Nederlandse School draagt eigenhandig zijn steentje bij aan een nieuwe onderwijsvisie. Door het aanbieden van een geheel nieuw programma aan middelbare schooldocenten wordt het onderwijs aangepast aan de begeleiding die jongeren in de huidige maatschappij nodig hebben. 

Het doel van de Nederlandse School is om het onderwijs te hervormen van binnen uit, door docenten zelf. Door deze ontwikkeling ‘bottom-up’ te ontwikkelen, kan er ook daadwerkelijk verandering teweeg gebracht worden. Een interne vernieuwing zouden veel middelbare scholen goed kunnen gebruiken, aangezien een nationale omslag van het onderwijssysteem nog een gevoelig onderwerp is. Door deze hervorming geleidelijk van binnenuit te laten verlopen, zouden zelfs binnen het huidige onderwijssysteem hervormingen kunnen plaatsvinden. De Nederlandse School biedt een learning community die zich richt op intensieve persoonlijke ontwikkeling, interessante ontmoetingen tussen gelijkgestemden en verbindingen met de wereld buiten school.

Hoe werkt het?

De Nederlandse School is vorig jaar september gestart met een groep van 42 docenten. Aangezien de Nederlandse School rondreist, hebben docenten over het hele land zich kunnen aanmelden. Het programma duurt in totaal 18 maanden. De lessen worden gegeven in plaatsen door heel Nederland, sommigen in de vorm van masterclasses waarbij ook externen mogen deelnemen.

Daarnaast is er ook een systeem van partnerscholen ontwikkeld. Hierin laat de partnerschool minstens drie leraren aan het programma deelnemen, zodat zij uiteindelijk de opgedane kennis kunnen overleveren binnen de school. Deze deelnemers krijgen zodoende steun van hun collega’s en kunnen het bespreken met niet-deelnemende leraren.

Het programma

Het programma zelf bestaat uit drie delen: Onderzoeken, Ontwerpen en Ondernemen. Het eerste programma Onderzoeken focust zich op zelfonderzoek en zelfreflectie: de relationele verhoudingen van de docent ten opzichte van zijn leerlingen en zijn omgeving staan centraal. Binnen het traject Ontwerpen focust de docent zich op het creëren van nieuwe onderwijsvormen. In de laatste programma, Ondernemen, wordt de verbinding tussen het onderwijs en de snel veranderende wereld buiten school bestudeerd. De Nederlandse School presenteert zichzelf nadrukkelijk als een learning community: deelnemers kunnen van elkaar leren. Ook is het programma zelf een co-creatie tussen de curatoren en de deelnemende docenten. Iedere docent krijgt een persoonlijk begeleider, zodat het persoonlijke contact wordt versterkt.

Wat zijn de problemen die binnen het huidige onderwijssysteem spelen?

Allereerst is er een groot gat tussen de inkomsten van docenten in het onderwijs en gelijk opgeleiden. Op het voortgezet onderwijs verdienen werknemers 10% minder dan het gemiddelde en op basisscholen is dit zelfs 20%. Ten tweede zijn veel mensen heel erg afkerig als het aankomt op vernieuwingen binnen het onderwijs. Ilja Klink, directeur van de Nederlandse School, denkt dat dit komt door het gegeven dat iedereen op een bepaald punt in zijn leven heeft deelgenomen aan het onderwijs: iedereen heeft er dus een mening over. Ten derde worden bepaalde vakken verplicht gesteld, terwijl de relevantie in de hedendaagse maatschappij soms ver te zoeken is. Een tweede taal als Chinees of Spaans kan net zo nuttig, of zelfs nog bruikbaarder blijken voor scholieren.

De titel ‘meesterdocent’

Leraren die het traject aan de Nederlandse School afronden krijgen de zelfverkozen titel ‘meesterdocent’. Er is geen officiële titel aan het programma verbonden, docenten krijgen geen diploma mee naar huis. Dit is voor sommigen een probleem, want in hoeverre wordt deze titel door onderwijsinstellingen erkend? De Nederlandse School is van mening dat, alhoewel ze deze onrust begrijpt, de ontwikkeling van de docent zelf toch voorop staat. Zij hebben geen diploma nodig om aan te tonen dat ze een uitstekend gekwalificeerd docent zijn.

In de toekomst wil de Nederlandse School graag uitbreiden naar het primair onderwijs, HBO-instellingen en MBO-instellingen. Daarnaast heeft de Nederlandse School ook ambities om in het buitenland soortgelijke programma’s op te zetten. Op de website van de Nederlandse School kun je op de hoogte blijven van verdere ontwikkelingen.