R-LINK is een samenwerkingsverband van kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties met een liefde voor ruimtelijke kwaliteit. Doormiddel van experimenten ontwikkelen zij vernieuwende concepten en slaan zij een brug tussen onderzoek en praktijk. Een multidisciplinair team van onderzoekers beschrijft en analyseert de samenwerking tussen overheden, bewoners en marktpartijen en is op zoek naar haalbare oplossingen voor locatie-specifieke opgaven. Pakhuis de Zwijger is één van de partners en nauw verbonden met de onderzoeksgroep. Samen probeert R-LINK met zijn partners kleinschalige bottom-up initiatieven te stimuleren en te verbeteren.

Hoe kan gebiedsontwikkeling door kleinschalige initiatieven worden bevorderd, terwijl tegelijkertijd grootschalige stedelijke ambities en maatschappelijke opgaven worden gerealiseerd? En hoe worden burgers nou wel of niet betrokken bij stedelijke ontwikkeling? Dat is de centrale vraag die de onderzoeksgroep zichzelf voorlegt. Dit doen zij aan de hand van 14 Nederlandse gebiedsontwikkelingsprojecten die ze voor een aantal jaren nauwgezet volgen. Zo kunnen zij beschrijven wanneer nieuwe initiatieven slagen en welke condities daaruit zijn af te leiden. Een multidisciplinair team van onderzoekers beschrijft en analyseert de samenwerking tussen overheden, bewoners en marktpartijen. Maar daarnaast betrekken ze ook buitenlandse voorbeelden bij het onderzoek.

Workshops

Naast het onderzoeken, organiseert R-LINK ook workshops op bijzondere locaties door het hele land. Zo vond op een zonnige aprildag een R-LINK bijeenkomst plaats op het Marineterrein in Amsterdam, één van de projectgebieden van de onderzoeksgroep. Samen met de ontwikkelaar van het terrein, is R-LINK hier op zoek naar een duurzame vorm van publieke participatie. Wat is de beste manier om burgers te betrekken bij de ontwikkeling van dit ‘nieuwe’ stukje Amsterdam? (Lees het gehele verslag van deze dag hier). Ook reisde het gehele gezelschap laatst af naar Groningen waar een workshop-driedaagse plaatsvond. Drie dagen intensief mee -denken, -luisteren en -onderzoeken naar nieuwe vormen van collectieve samenwerkingsverbanden. Bijzondere locaties zoals Toentje en het Suikerunie-terrein werden aangedaan en er is veel informatie opgehaald. (Lees het gehele verslag van de workshop hier en hier)

Pakhuis de Zwijger en Urban Gro Lab als partner

Pakhuis de Zwijger was ook actief betrokken bij de workshop-driedaagse en organiseerde samen met Urban Gro Lab de randprogrammering op de donderdag en vrijdag avond. Twee programma’s vonden plaats die in het teken stonden van tegengestelden uitersten en belangen. Zo kwam donderdag het duidelijke contrast tussen Jane Jacobs en Robert Moses in New York halverwege vorige eeuw naar voren in de film Citizen Jane: Battle for the City. Harde fysieke investeringen stonden pal tegenover de sociale structuren waar Jane zo om werd geëerd. Jane pleitte voor meer aandacht voor de maatschappelijke waardes van een plek en het belang bij het in stand houden van deze sociale structuur door grootschalige afbraak tegen te houden. Een groot contrast die ook in de discussie erna sterk naar voren kwam.

Ook de dag erop voerden tegengestelde uitersten weer te boventoon tijdens de vertoning van ‘Berlin: City for Sale’. Dit is een film waarin de hevige verandering waar Berlijn onderhevig aan is, wordt uitgelicht. Grote en kleine marktpartijen kopen grote delen van de stad op en verdrijven huidige huurders op hardhandige wijze. Ze worden letterlijk en figuurlijk uit hun huizen gekickt om plaats te maken voor grootschalige opknapbeurten om de waarde van de appartementen vaak te verdrievoudigen. Duurdere appartementen leveren meer geld op, maar aan de huidige bewoners wordt niet gedacht.

Na afloop van deze film richtten wij ons tot Groningen en bespraken we het Suikerunieterrein. Henry J. Alles, een gebruiker van het terrein, en Nathan Slangen, een mediator, gingen met elkaar en de zaal in gesprek om de situatie op het terrein te bespreken. Hier vindt namelijk een moeizame relatie plaats tussen gebruikers en beheerder van het terrein waar tegengestelde belangen zorgen voor onenigheid. Gebruikers krijgen niet de kans om zich verder te ontwikkelen en de beheerder betrekt de gebruikers niet bij toekomstige plannen. De waarde van het terrein is door het tijdelijke gebruik namelijk gestegen maar daar zien de gebruikers weinig van terug.

Wat nemen we mee?

Deze tegengestelde uitersten zijn kenmerkend voor hedendaagse ruimtelijke opgaven. De verschillende belangen van marktpartijen, burgers en overheid zijn soms lastig te verbinden. Voor goede ruimtelijke ontwikkeling is het dus noodzakelijk om alle belangen in kaart te brengen om samenwerking te bevorderen. Dit is wat R-LINK doet en is daarmee de link tussen marktpartijen burgers en de overheid.